Қазақстан жан басына шаққандағы жалпы ішкі өнім бойынша көрші елдерді басып озды
Халықаралық валюта қорының жаңа статистикасы бойынша, Қазақстан қазіргі бағалармен есептегенде жан басына шаққандағы ЖІӨ көлемі жөнінен көрші елдердің арасында көш бастады.
Алматы, NEGE. Халықаралық валюта қорының деректеріне сәйкес, 2025 жылы Қазақстанда жан басына шаққандағы ЖІӨ 14,77 мың доллар болды. Бұл Ресейдегі 14,26 мың доллардан және Түрікменстандағы 13,34 мың доллардан жоғары. Салыстырмалы түрде, Қытайда бұл көрсеткіш – 13,69 мың доллар.
Рейтингтің келесі орындарында Грузия (9,57 мың доллар), Армения (8,86 мың доллар), Молдова (8,26 мың доллар), Беларусь (7,88 мың доллар), Әзербайжан (7,6 мың доллар), Украина (6,26 мың доллар), Өзбекстан (3,51 мың доллар), Қырғызстан (2,75 мың доллар) және Тәжікстан (1,43 мың доллар) тұр.
Қазақстан үшін бұл – экономикалық дамудың жеделдеуін және өңірдегі позициясының нығаюын көрсететін маңызды нәтиже.
Бұл деректер елдердің экономикалық даму деңгейіндегі айтарлықтай алшақтықты көрсетеді. Қазақстан тек көш бастап қана қоймай, Ресей сияқты дәстүрлі мықты экономикаларды және Қытай сияқты ірі әлемдік экономикаларды да артта қалдырып, тұрақты ілгерілеуін дәлелдеп отыр.
Қазақстанның бұл жетістігін тұрақты экономикалық өсімге жол ашқан бірнеше негізгі факторлармен түсіндіруге болады.
Ең алдымен, Қазақстан мұнай, газ, уран және басқа да пайдалы қазбалардың әлемдегі ең ірі қорларының біріне ие. Энерготасымалдаушылар мен минералдарды экспорттау әлі күнге дейін экономиканың басты қозғаушы күші саналады.
Қазақстан бизнес ахуалды жақсартуға, шетелдік инвестиция тартуға және инфрақұрылымды дамытуға бағытталған дәйекті реформалар жүргізіп келеді. Үкіметтік бағдарламалар экономиканы жаңғыртуға және бәсекеге қабілеттілікті арттыруға ықпал етті. Көлік, логистика және технология сияқты салаларға инвестиция тарту да маңызды рөл атқарды.
Білім беру, денсаулық сақтау және әлеуметтік инфрақұрылымға салынған қаржы халықтың өмір сүру деңгейін көтеруге мүмкіндік берді. Бұл өз кезегінде еңбек өнімділігінің артуына және ішкі тұтыну нарығының дамуына ықпал етті.
Қазақстан Орталық Азиядағы стратегиялық маңызы зор мемлекет ретінде Еуропа мен Азияны байланыстырушы көпір қызметін атқарады. «Бір белдеу, бір жол» бастамасына қатысуы, сондай-ақ Ресей, Қытай, Еуропалық одақ және өзге де серіктестермен белсенді ынтымақтастығы елдің экономикалық мүмкіндіктерін күшейтеді.
Сонымен қатар, Қазақстан салыстырмалы түрде жоғары макроэкономикалық тұрақтылықты көрсетіп отыр. Бұл – инфляцияның төмен деңгейі, ұлттық валюта (теңге) бағамының тұрақтылығы және теңгерімді бюджет арқылы байқалады. Ұлттық банк пен Үкімет жүргізіп отырған саясат жаһандық сын-қатерлер жағдайында да экономикалық тұрақтылықты сақтауға мүмкіндік беріп отыр.
