Министрлер портреті. Саясат Нұрбек. «Оtoko»

Мұхиттың арғы беті, бергі беті

Ашық дереккөздерде Саясат Нұрбектің 1981 жылы Семейде өмірге келгені айтылады. Бір қызығы, біздің шенеуніктер Қазақстанда білім алып, кейін шетелде жетілдірсе, кейіпкеріміз керісінше, орта білімнен кейінгі «ми дамыту» мәселесін мұхиттың ар жағынан бастаған. Алдымен Маршаллтаун колледжін (АҚШ, 2001) «Саясаттану» мамандығы бойынша бітірсе, Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университетін (2004) «Халықаралық құқық» мамандығы бойынша тәмамдаған. Сосын қайтадан шетелге кеткен. La Sapienza университетін (Рим, 2006) «Геосаясат және халықаралық қауіпсіздік» мамандығы бойынша үздік аяқтаған. Елге келген соң «Көкше» академиясын (Көкшетау, 2010) психология бакалавры дәрежесімен бітірген. АҚШ, Сингапур, Бельгия, Жапония, Нидерландыда тағылымдамадан және біліктілікті арттыру курстарынан өткен.

Қысқасы, Ғылым және жоғары білім министрі жасында оқудан жалықпаған. Шетелге көп шыққаны – ел көріп қана қоймай, тіл сындыруға да әсер еткен секілді. Wikipedia деректеріне сенсек, бұл кісі қазақ, орыс, ағылшын, түрік, итальян (еркін), испан (орта деңгейде), жапон және латын (тіл негізі) тілдерін біледі.

Жоғары білім алуды шетелде бастағаны секілді Саясат Нұрбектің еңбек жолы да елден тыс жерде басталған. Студенттік кезінде-ақ еңбекке қызу араласқан. Мына дерекке қараңыз: 2000 жылдың тамыз айынан желтоқсан айына дейін конгрессмен Марк Смиттің сайлауалды науқанының жеке көмекшісі (Айова штаты, АҚШ), 2001 жылдың сәуір айынан мамыр айына дейін Айова штаты Үкіметінің Ақпараттық технологиялар департаментінде инновациялық технологиялар бөлімінің қызметкері болған.

• Оқи отырыңыз: Министрлер портреті. Арман Шаққалиев. «Часовщик»

Елде атқарған қызметінің бәрін тізбектей беру шарт емес. 2008 жылдың ақпан айынан – ҚР Президенті әкімшілігінің Мемлекеттік бақылау және ұйымдастыру-кадр жұмысы бөлімінде кадрлық саясат секторының меңгерушісі, 2013-2015 жылдары – «Нұр Отан» партиясының Қоғамдық саясат Институтының директоры, 2015-2016 жылдары – Алматы қаласы әкімдігінің ішкі саясат бөлімінің бастығы, 2022 жылы Мәжілістің депутаты болған.

Жіліктің майлы басы

Қазақстанның Білім саласы тарихында дәл Асхат Аймағамбетовтей басшы болған емес деседі білетіндер. Өйткені, бұрынғы Білім және ғылым министрі саладағы күрделенген түйткілдердің тас-талқанын шығарып, айналасы 2-3 жылдың ішінде талай дүниені ретке келтірген. Кімге жақпай қалғаны белгісіз, 2022 жылы министрлік ортасынан «қақ бөлінді» де, іскер де талапшыл Аймағамбетов мектеп деңгейіндегі шаруаға басшы болып қалды. Оған Оқу-ағарту министрлігі дейтін саланың тізгіні беріліп, саланың салмақты бөлігі, яғни, жіліктің майлы басы Саясат Нұрбектің құзіретіне көшті. Бұл – Ғылым және жоғары білім министрлігі деп аталды.

Қызметтен дәмесі бар жандар үшін бұл үлкен жаңалық еді. Өйткені кейіпкеріміз әлдебіреуден қалған «ескі-құсқы» орынға отырмай, мүлде жаңа креслоға жайғасты. Іші тарлау кейбіреулерге тіпті жаңа министрлік Саясат үшін ашылғандай әсер қалдырды. «Саясат Нұрбек нағыз жігіт екен» деген бағалаулар алғаш рет осы кездерде айтылған сияқты.

Дегенмен кейіпкеріміздің әлдебір қызметке келе жатқаны Білім министрлігінің «быт-шыты» шықпай тұрып белгілі боп қалған. Өйткені Қаңтардың «ыстық-суығы» басылып, ішкі тартыстың «температурасы төмендей» бастағанда, Мәжілістің отырысын үйінде жатып бақылайтын Дариға Назарбаева мандатын өткізген еді. Бірақ «Нұр-Отан» партиясының «Аманатқа» айналуына әлі бір ай уақыт бар болатын. Үлкен қыздың үлкен партиядан кеткені белгілі. Бос орынға кандидат қарап, «Нұр-Отанның» саяси кеңесін «сілкіп-сілкіп» жібергенде, осы Саясат Нұрбек су бетіне қалқып шыққан-тұғын. Сөйтіп, кейіпкеріміз Дариғаның Мәжілістегі орнына барып отырды.

Алайда Саясаттың Парламенттегі қызметі тым қысқа болды. Мәжіліске наурызда келген ол маусымда жұмысын аяқтады. «Нұр-Отанның» атынан кіріп, «Аманаттың» мүшесі болып шықты демесеңіз, бірдеңе тындырып үлгерді деу қиын. Кейбір журналистер оны осы кезде «бір жылда екі рет ант берген» шенеунік ретінде сипаттады. Олары рас. Бірақ соған бола Саясатқа ешкім мін арта алмайды. Себебі мәселе анттың неше рет берілгенінде емес, антқа деген адалдықта! Ал ант пен серттің әңгімесі – жоғарыда айтқан жігіттік мәселесіне тіреледі.

Сөзін жұтқан министр

Астаналық әріптестеріміз де тыныш жүрмейді ғой, негізі. Саясат Нұрбек су жаңа министрліктің су жаңа кабинетінде бір күн отырып, Үкімет кулуарына барғанда, журналистер жан-жағынан «қоршап» алған.

Сіздің балаларыңыз Кипрде оқып жатыр. Неге осы уақыт бойы балаларыңыз шетелде оқыды? Олардың Қазақстанға оралатын жоспары бар ма? Келсе, қандай мектепке барады?

• Оқи отырыңыз: Министрлер портреті. Алмасадам Сәтқалиев. «Атом адам»

Былай қарасаңыз, әдеттегі сауал. Әдеттегі сауалға Саясат Нұрбек әдеттегідей жауап беріп, былай деген: «Оның үш себебі бар, ең алдымен жұбайымның денсаулығында кінәрат бар, оған нақты медициналық ұсыным да бар. Екіншіден, балаларымды Қазақстандағы жеке мектептерде оқытуға қаражатым жетпеді, үшіншіден, Кипрде британдық форматтағы жақсы ағылшын мектебі болды».

Болды ғой, бұдан артық не керек? Министр осымен тоқтай салса да, болар еді. Бірақ шенеунік тоқтамады, арғы-бергінің бәрін қозғап, «ақтарылып» түсті. Өзінің министр болғанына бір күн жаңа толғанын, бұл аралықта бірдеңе өзгерту қиын екенін, есесіне жыл басында шешім қабылдап қойғанын, балаларының Қазақстанда оқитынын айта келіп, «уайымдамаңыздар, 26 маусым күні балаларым Қазақстанға ұшып келеді, сіздерге фотоесеп жіберемін» деп бір-ақ тоқтаған.

Негізі соңғы сөзді бекер-ақ айтқан екен сол кезде. Өйткені осы бір ауыз сөзден кейін «Балалар келді ме?», «Қашан келеді?» деген сауалдар алдынан шыға берді. «Иә, келді. Қарапайым мектепке беремін» деген бұл кісі. Осыдан кейін қоя салса болады ғой, жоқ, журналистер де қоймады. Бұрынғысы бұрынғы ма, енді «Қай мектепте оқиды?» деген сұрақ шықты. Саясат Нұрбектің ақырғы жауабы былай болды: «Елге келгеннен кейін балаларыммен отырып сөйлестім. Олар қазір есейіп қалды, өздігімен шешім қабылдай алады. Шетелдік мектептер сол жағынан жақсы, өздігімен шешім қабылдауға, сыни ойлауға үйретеді. Олар өз шешімін жасады. Оқуды Кипрде жалғастыруды жөн көрді. Балаларымның таңдауы мен құқығын құрметтеп, олардың шешімімен келістім. Қазір бар күшімді министрліктің дамуына жұмсап жүрмін», – деді министр.

Баланың әңгімесі осымен бітті. Бірақ көптің көңілінде «Балаларының таңдауымен санасатынын Саясат Нұрбек екі ай бұрын білмеген бе?» деген сауал қалды. Оның үстіне, осы жерде сәл түсініксіздеу бір мәселе бар. Балаларының қайда оқитынын шешетін екінші адамның пікірі жұмбақ болып қалды. Ол, әрине, министрдің жұбайы – Шолпан Нұрбек. Әкесі министр болып шіреп тұрса да, бала үшін шешенің жөні бір бөлек екенін білесіз. Осының бәрін ой елегінен өткізгендер «Мәселе баламен санасуда емес, министр әйелінен аса алмай қалды» деген байлам жасады. Дегенмен дәл осылай болған екен деп қорытынды жасауға ерте шығар, алайда басқадай ойлауға тағы қандай негіз бар? Міне, сондықтан біз ант бергенде қамшы салдырмайтын Саясат Нұрбектің аузынан шыққан кейбір уәделері қайта «жұтылып» кетуі мүмкін деп топшылаймыз. Мұны енді жігіттіктің қай жөніне жатқызуды оқырманның өз еншісіне қалдырайық.

Үлкенді сыйлау және 40+

Ғылым және жоғары білім министріне бағытталған сын-ескертпелер термометрдің «тілі» секілді, бірде жоғары, бірде төмен түсіп тұрады. Егер үш жыл бедеріндегі дау-дамайларды көлбеу сызықтың бойымен өлшесек, «Болашақ» бағдарламасына қатысты ырың-жырыңның деңгейі аспандап шыға келетінін байқаймыз.

Естеріңізде болса, өткен жылы блогерлердің бірі Саясат Нұрбекті сілейте сынап тастаған. Сілейткенде былай деді: «Болашақ» бағдарламасының 50 жастағы студенті Лондоннан оралды. Instagram парақшасынан байқағанымыздай, ол бір жыл бойы «шоппинг жасап, күшті көңіл-күйде» жүрді. Ағылшын арт-менеджменті туралы бірде-бір жазба жариялауды жөн деп таппады. Ол Тұманды Альбиондағы бір жылдық демалысы үшін кімге алғыс айтады? Әрине, PR және роудшоу министрі Саясат Нұрбекке. Өйткені, ол Саясат Нұрбектің арқасында ағылшын тілінен емтихан тапсырмай-ақ, салық төлеушілердің ақшасы есебінен ағылшын тілінде оқуға кетті».

«PR және роудшоу министрі» деген жақсы «атақ» емес, негізі. PR-дың не екенін түсінетін шығарсыз, ал роудшоу дегеніңіз – қазақы ұғымға жақындатып айтсақ, «еріккен бизнесмендердің аймақтық туры» деген мағына береді. Сонда Саясат Нұрбек «Болашақ» бағдарламасын қыдырмашы-желөкпелердің турына айналдырып жіберген бе? Бұл сұраққа жауап табу үшін әлгі адамның кім екенін білгеніңіз дұрыс.

Ол – белгілі әнші Айгүл Иманбаева. Ғылымнан гөрі өнерге жақын болғандығынан шығар, Иманбаева «Мамский әңгіме» подкастына берген бір сұхбатында ерекше ашылып, «Англияға барғанда, ағылшыным өте нашар болды. Айналам тек ағылшынша сөйлейтін адамдар. Ол кезде қайдан жігіт ойлайсың?! Сабаққа баспен кірдім» деген еді. Бұл – «ағылшын тілінен емтихан тапсырмай-ақ, ағылшын тілінде оқуға кетті» деген блогердің сынын қуаттай түсті.

Бірақ бастысы бұл емес қой, негізгі мәселе – Айгүл Иманбаева чемоданын сүйретіп, Англияға аттанғанда, жасы қырықтың жуан ортасында болатын. Сонда жасы жер ортаға келгендер де «Болашақпен» оқи бере ме? Бұл – Саясат Нұрбектің саясатын түсінбейтіндердің сандалбай сауалы болып шықты. Өйткені 40-50-ді былай қойғанда, зейнетке әлдеқашан шығып кеткен шал-шауқан мен кемпір-сампырдың да мемлекеттің ақшасымен шетелде «білім қуып» жүргені белгілі болды. Ең қызығы, мұны басқа емес, Бурабайдағы Ұлттық құрылтайда президент Тоқаевтың өзі айтып, «Болашақ» бағдарламасын оңдырмай сынады. «78 жасында «Болашақ» бағдарламасы бойынша оқуға кетті. 78 жасында қандай «Болашақ» болуы мүмкін?» – деді президент.

• Оқи отырыңыз: Министрлер портреті. Серік Жұманғарин. «Динозаврлардың замандасы»

Міне, осыдан кейін Саясат Нұрбектің атынан ауып қалғанын түсінде көргендер көбейді. «Бітті», «құрыды» деп тон пішті. Бірақ Ғылым және жоғары білім министріне түк те болған жоқ. Жапонның танымымен түйсінсек, Саясат Нұрбектің отқа салса, жанбайтын нағыз «оtoko» болып көрінгені – осы кез. Бір апта өтті, екі апта өтті ештеңе өзгермеді. Саясатты Ақорданың «салқыны ұрады» деп күткендер күдер үзуге айналды. Міне, осы тұста, дұрысы, күні кеше ғана кейіпкеріміз президенттің сынынан қорытынды шығарғанын көрсетіп, «дұшпандарының» сілесін қатырды. Шынымен де алпыс пен жетпістің арасындағы 2-3 «қарияның» бірі – анда, бірі – мұнда білім алып жатқанын айта келіп, сөзін былай түйіндеді: «Бұрын бағдарлама бойынша 40 жасқа дейінгі жас шектеуі болған. 2012 жылы біз «40+» санатындағы тәжірибелі мамандарға кәсіби тағылымдамадан өтуге мүмкіндік беру үшін бұл шектеуді алып тастадық. Қазір жас шектеулері нақтыланды».

Бұдан не түсінуге болады? Қырықтан кейін де «қылық» шығарып, оқу іздейтіндердің көбеюіне дәл осы министр жол ашып берген. Ендігі шектеу қалай нақтыланды? Кәсіби тағылымдамадан өтемін деп «тау асып» кететіндердің зейнетке шығуына кемінде үш жыл қалса ғана, «Болашақтан» дәмете алады. Яғни, ер адамдар үшін шекті жас – 61 жас (64 минус 3), әйелдер үшін – 57 жас (60 минус 3). Жасартып мандытпапты ғой десеңіз, өзіңіз білесіз, бірақ бұл өзгеріс – Құрылтайдағы сынның қорытындысы болуға әбден лайық. Өйткені білім алуға ешқашан кеш болмайтынын және үлкенді сыйлау – ұлттық тәрбие екенін ескерсеңіз, Қазақстанда қалып қоймай, әлемді шарлап келген Саясатпен де санасу қажеттігін түсінуіңіз керек.

Енді осы жерде кейіпкеріміздің қарттарға деген құрметі қайдан басталғанын айта кетпесек, болмайтын сияқты. Осыдан оншақты жыл бұрын vlast.kz интернет-журналына берген сұхбатында бұл кісі 13 жасқа дейін ата-әжесінің қолында тәрбиеленгенін, 16 жасына дейінгі тегі – Акимов (бәлкім Әкімов – ред.) болғанын, жеке куәлік алатын кезде атасының құрметіне «Нұрбек» деп жаздырғанын әңгімелейді. Демек, Саясат Нұрбек – ата-әжесінің баласы. Шал-кемпірдің тәлімін алып, тәрбиесін көрген адамнан «40+» санатын қайдан шығардың?» деп сұраудың өзі ыңғайсыз. Алайда, қарттардың «қадамын» ұзартқан шенеунік жастардың аяғын тұсаған жоқ па? Балаларын шетелде оқытып жатқанына қарағанда, олай емес секілді. Десек те, білімге ұмтылған жастарды «бықпырт тигендей» қылған бір оқиғаның болғаны рас енді.

ҰБТ дауы және антирекорд

Өткен жылы Ғылым және жоғары білім министрлігі мен мектепті жаңа бітірген өрімдей жастар арасында кішігірім «соғыс» болды. Соғыс дейтініміз, министрді «жекпе-жекке» шақырып, сотта «сойылдасуға» бел буған бірен-саран «жеке батырлар» кездескенімен, ерегестің екпіні ҰБТ-да ұтылып әділет іздеген көпшілікті соңынан ертіп әкетті. Сөйтіп, министр Саясат Нұрбекті сотқа берген мектеп түлектерінің саны 200-ден асып түсті. Олардың кімдер екенін сол кезде жастардың құқын қорғаған адвокат Халида Әжіғұлова білуі керек. Ал біздің білетініміз, сары ауыз балапандармен болған «майданда» министрдің мерейі үстем түсіп жатты. Мәселен мектеп түлегі Медина Майсардың арызын Астана қаласының мамандандырылған ауданаралық әкімшілік соты қанағаттандырмай тастады. Демек, Саясат Нұрбек шамасына қарамай, құқын даулаған абитуриентті қалпақпен ұрып алды деген сөз. Бірақ Медина Майсар да жер болып жеңілген жоқ. Өзі қалаған ЖОО-дан грант алды. Сонда кім жеңіп, кім жеңілді?

Мұны басқа жерден емес, министрдің өз сөзінен іздейік. 2024 жылдың 16 қыркүйегінде Саясат Нұрбек былай деді: «Ғылым министрлігінің үстінен барлығы 22 арыз-шағым түскен. Бірінші арызданушының шағымы мемлекеттік грант алуына байланысты 2 апта бұрын қайтарып алынған. Талап арыздың күші жойылды. Қазір бір ғана белсендінің шағымы қалды. 19 қыркүйекте бірінші сот отырысы болады, бірақ сол уақытта арыз-шағыммен жүгінген талапкер ҚазЭУ университетінің грантын және мемлекеттік грантты иеленеді».

Бұдан не түсінуге болады? Құқын даулаған үміткерлердің бірқатары министрді «бір бұрышқа» тақап жүріп, ақыры дегеніне жетті. Ал енді осы даудың бәрі қайдан шығып еді? Мәселе су тасқынынан зардап шеккен аймақтардың талапкерлеріне бөлінген квотадан басталған. Шілденің басында Ұлттық тестілеу орталығы зардап шеккен аймақтардан келген талапкерлерге гранттардың 20% бөлінетінін хабарлады. Бірақ ол қайдан шықты? «ТЖ өңірлері үшін квота» деп аталатын үлкен бір «кусокты» Саясат Нұрбек «біссіміллә» деп, бүкіл үміткер ауыз ашып отырған ортақ үлестен «кесіп» берді. Алайда біссімілләсі дұрыс болғанымен, әрекеті қате болған сияқты. Адвокат Халида Әжіғұлованың сол кезде айтқан сөздеріне қарағанда, министр квота алатын жерді шатастырған болуы мүмкін. «Мысалы, «Қазақстан халқына» қорының сайтында олардың білім беру гранттарына ТЖ кезінде зардап шеккен азаматтардың балалары үміткер бола алатындығы көрсетілген. Сонымен қатар, сайтта Ғылым министрлігі осы бағдарламаны жүзеге асыру бойынша Қордың серіктесі екендігі көрсетілген», – дейді адвокат. Бұл – бір.

• Оқи отырыңыз: Министрлер портреті. Айдарбек Сапаров: «Айдағаның бес ешкі...»

Екіншіден, квота бойынша грант берудің критерийлері анық көрсетілмеген. Шынымен тасқыннан зардап шеккен отбасының баласы алды ма, әлде аталған өңірден келгені үшін ғана грантқа ие болып кетті ме деген сұрақтың басы ашық қалған. Үшіншіден және ең қызығы, Саясат Нұрбектің гранттан квота «кесіп беру» әрекеті бірде-бір нормативтік құқықтық актіде жоқ болып шыққан. Яғни, министрлік Қазақстан Республикасының заңдарын бұзып, жастардың конституциялық құқықтарына елеулі залал келтірген...

Мектеп түлектерінің ондап-жүздеп министрлікті сотқа беруі – бұған дейін болмаған оқиға екенін ескерсеңіз, Саясат Нұрбектің бұл «жетістігін» рекорд деп қабылдауға тура келеді. Ал рекордты кім жасайды? Әдетте жігіттің жігіті жасайды. Министр қолынан келгенін жасап, «жігіттігін» көрсетті. Алайда, сол жылғы ҰБТ төңірегіндегі таңқаларлық жағдайлардың ішінде Саясат Нұрбектің рекордын Ерасыл Уәлиевтің антирекорды басып кетті. Онсыз да дауға түсіп жатқан министрліктің грантына ортақтаспай-ақ қояйын деді ме, төрт минутта тестілеудің «тас-талқанын» шығарып, 1 балл жинаған талапкер Түркияның 10 университетінен шақырту алды. Негізі Ерасыл алғашқы тестілеуде 94 балл жиған екен. Бұл көрсеткіш – өзі қалаған мамандыққа түсуіне емін-еркін жетіп тұрған. Ендеше ендігісі не? Ендігісі сол – құлаған үміткерлерге дем беріп, «ҰБТ – өмірдің соңы емес» дегенді ұқтырғысы келген.

Сөйткен антирекордшы Антальяға кетті де, рекордшы өз орнында қалды. Енді мұның қайсысы қоғам жадында жатталуға лайық деп оқырманның басын қатырмай-ақ қояйық. Біз білетін қазақ онсыз да мұндай оқиғаларды оңайлықпен ұмытпауы тиіс.

Саусақ ұшындағы саясат

Ғалымдардың жалақы мәселесі, студенттердің жатақхана мәселесі секілді күйіп тұрған тақырыптарды бұл жолы айналып өтуге тура келіп тұр. Өйткені министрлікке қатысты «ми батпақтың» бәрін қопара берсек, тырнақ астынан кір іздегендей болуымыз мүмкін. Сондықтан Ғылым және жоғары білім министрінің оңды жақтарына да назар аудартып қойғанымыз жөн сияқты. Дегенмен қазіргі айтқалы тұрған әңгімеміз де тырнақтың төңірегіне тікелей қатысты болып тұр. Көрдіңіз бе, көрмедіңіз бе, өткенде Үкіметтің баспасөз орталығында Саясат Нұрбек тәжірибе көрсетем деп саусағын күйдіріп алды.

«Осының бірінші партиясы шыққанда, премьер-министрдің кабинетіне алып кірдім. Бірақ ол сенбеді», – деді министр қолындағы отандық кабельді оттықпен күйдіріп жатып. Бұл қандай кабель? Оны «Қазэлектромаш» деген отандық компания өндіретін көрінеді. Жаңалығы сол – жаңа дүние жанбайды. Суыққа да төзімді. Қатты суықта сынбайды. Тіпті бір партиясы экспортқа жөнелтілген. Осыны айтып жатқанда, күймейтін кабельдің «әлденесі» саусағына тамып кетті ме, әлде оттықтың қызған темірі саусағына «жабысты» ма, Саясат Нұрбек «ах-ох» деп, шыр-пыр болды да қалды. Арасында күйген саусағын ерініне тигізіп, «әй-әй-әй» дегенге ұқсас дыбыс шығарды.

Мұны көрген ел ішек-сілесі қатып, министрді әпендеге теңеді. Шындығында бұл күлетін нәрсе ме? Біздіңше, күлетін нәрсе емес. Өйткені министрдің мақсаты – отандық өнімнің отқа төзімділігін көрсету болған. Бұл мақсат орындалды ма, орындалды. Саусақтың күйіп қалуы – оқыс жағдай. Бірақ бұл – тура ондыққа ұрған әдемі жарнама болып шықты. Әдейі істемесе де, отандық өнімді керемет насихаттап берді. Бастысы, Ғылым министрі Қазақстандағы ғылымның өркендеп жатқанын «жарадар» саусағымен «шұқып» көрсетті. Бұл – бір.

• Оқи отырыңыз: Министрлер портреті. Ермек Көшербаев. «Домбырашы»

Екіншіден, шетелде болса, өнім иесі танымал адамның мұндай «жанкештілігі» үшін қыруар ақша төлер еді. «Қазэлектромаш» осыны түсініп, Саясат Нұрбекке бес құлаш кабельді тегін бере ме, бермей ме, белгісіз. Бұл енді өндірушілердің ар-ұяты мен жарнаманың құдіретін қаншалықты түйсіне алатындарына байланысты дүние. Ал жігіт адам оған бола басын ауыртпайтын шығар деп ойлаймыз.

Түйін: Оtoko-ны енді түсініп жатқан оқырман самурайды бұрыннан білуі керек. Қожайынына шын берілген самурай өз адалдығын дәлелдеу үшін қарнын ақтарып тастаудан тайынбайды. Міне, осыны білетін қулардың арасында Саясаттың саусақ күйдіру оқиғасын мүлде басқаша тәпсірлейтіндер де бар. Олардың ойынша, президенттен ауыр сын естіген министр көп алдында саусағын «өртеу» арқылы харакири жасаған. Яғни, президентке адал екенін бүкіл қоғамға осылай әйгілеген...

Бірақ біз Саясаттан самурай жасағысы келген мұндай орашолақ пікірлерге қосылмаймыз. Бізше болса, оттай жанып тұрған оғлан бейнелі министрдің оtoko қалпында қала бергені дұрыс.

Сансызбай НҰРБАБА.