«Esentai City» құрылысын аяқтауға тосқауыл көп: Кәсіпкердің анасы президенттен араша сұрады
Елдос Қоспаевтың қылмыстық тобына қатысты істің бір эпизоды «AV-Construction» ЖШС-ын рейдерлік жолмен басып алу дерегіне байланысты қарастырылып жатыр. Кәсіпкер Алмас Абдығаппаровқа тиесілі болған бұл компания Алматы қаласындағы «Esentai City» элиталық тұрғын үй кешенінің құрылысымен айналысқан.
Алматы, NEGE. Бүгін Ұлттық баспасөз клубында Алмас Абдығаппаровтың анасы Сәуле Жүнісбекова және адвокаттар Макиш Ескараев пен Сәуле Кобжанованың қатысуымен баспасөз конференциясы өтті. Алмас Абдығаппаровтың жақындарының айтуынша, Қоспаев ұйымдасқан қылмыстық тобындағы адамдар жәбірленушіге, ал бизнесі рейдерлік жолмен тартып алынған кәсіпкердің отбасы айыпталушыларға айналып отыр.
Сәуле Жүнісбекова заңды меншік иесі бола тұра, қазіргі жағдайға байланысты Esentai City тұрғын үй кешенінің құрылысын жалғастыра алмай отырғанын айтты. Астана қалалық соты бұл жоба бойынша Абдығаппаровтардың құқықтарын растап қойғанына қарамастан, жұмыс әлі де тоқтап тұр.
«Біз қорқыту, қысым көрсету, рейдерлік тартып алуды басымыздан өткердік. Әрине, бұл жағдайлардың барлығы құрылыс мерзіміне әсер етті. Біздің компанияны толық тартып алу үшін ұлымды қамады. Барлық қиындықтарға қарамастан, біз құрылыс жұмыстарын қайта бастадық. 2025 жылғы 28 қаңтардағы Астана қаласының сот үкімі күшіне енді. Бізде нысанды аяқтауға қажетті барлық мүмкіндік, ресурс және сот шешімдері бар. Соған қарамастан, құрылыс әлі де тоқтап тұр», – дейді Сәуле Жүнісбекова.
Сәуле Жүнісбекова мұны ұлы Алмас Абдығаппаровтың заңсыз қамалуы мен келіні Ольга Абдығаппароваға қатысты негізсіз қылмыстық істің қозғалуымен байланыстырады. Бұл әрекеттер құрылыс процесін әдейі тоқтату тетігіне айналып отыр.
«Егер компанияның нақты иесі қамауда отырса, ал бас директор мен құрылтайшы (яғни мен) қудалауға ұшырасақ, жобаны кім жалғастыра алады? Жауап: ешкім. Бұл жердегі мақсат – құрылысты аяқтау емес, оның жолын толықтай бөгеп тастау. Компанияны қалпына келтіру мен құрылыс жұмыстарын жалғастыруға тікелей тыйым салынуда. Біз Елдос Қоспаев пен оның бұрынғы қылмыстық тобының «ескі байланыстары» мен күштік құрылымдардың жобаның аяқталуына кедергі келтіріп отырғанына куәміз», – дейді ол.
Сәуле Жүнісбекованың айтуынша, Елдос Қоспаевтың ықпалы әлі де жүріп тұр.
«Олар тергеу процесіне араласады, сотқа ықпал етеді және тұрғын үй кешенінің құрылысын тоқтату үшін барлық әрекеттерді жасап, жауапкершілікті біздің отбасымызға артуға тырысады», – деп санайды Жүнісбекова.
Сонымен қатар, Алмас Абдығаппаровтың анасы Сәуле Жүнісбекова мемлекет басшысына үндеу жасап, аталмыш заңсыздықтарды тоқтатуды сұрады.
«Құрметті президент! Сіз бірнеше рет заң үстемдігін қамтамасыз ету, жеке меншік құқығын қорғау қажеттігін атап өттіңіз, сондай-ақ заңсыз кедергі келтірудің мемлекеттік сипаттағы қылмыс екенін айттыңыз. Біз осы жерге ашық мәлімдеме жасауға келдік. Біз заңсыз араласуды тоқтатуды талап етеміз. Бізге жобаны аяқтап, желіні толық іске қосуға мүмкіндік берілсін. Бұл жобаны 200 отбасы күтіп отыр», – деді ол үндеуінде.
Тақырыпқа орай: Қоспаев тобының ісінде Байбектің аты аталды
Адвокат Сәуле Кобжанованың айтуынша, заң талаптарына толық сәйкес келсе де, Алмас Абдығаппаровты мерзімінен бұрын шартты түрде босатудан бас тартылған. Ол жазасының 3/4 бөлігін өтеп, жақсы мінездеме алған. Естеріңізге сала кетейік, Алмас Абдығаппаров 2022 жылдың шілде айында Алматы қаласы Медеу ауданының №2 сотының үкімімен аса ірі мөлшерде сеніп тапсырылған мүлікті иемдену немесе талан-таражға салу бойынша айыпталып, сотталған болатын.
«Прокуратура, заң талабына сәйкес, Коспаев ұйымдасқан қылмыстық тобына қатысты үкім заңды күшіне енгеннен кейін, жаңа ашылған мән-жайларға байланысты Алмас Абдығаппаровқа қатысты үкімді қайта қарау туралы сотқа өтініш беруге міндетті. Өйткені ол қадағалаушы орган ретінде әділдікті қалпына келтіруі тиіс. Себебі Қоспаев ҰҚТ-ға қатысты заңды күшіне енген сот үкімінде Алмас Абдығаппаровты қылмыстық жауапкершілікке тарту оның үстінен жалған айып құрастыру арқылы жасалған әрекет екені анық көрсетілген. Сондықтан Алмас Абдығаппаровқа қатысты үкім жаңа мән-жайларға байланысты міндетті түрде қайта қаралуы керек. Алайда прокуратура бұл міндетін орындамай отыр. Прокурор әр жолы оның босатылуына негіз жоқ деген қорытынды береді», – деді адвокат Кобжанова.
Қазіргі уақытта адвокаттар Алмас Абдығаппаровты қауіпсіздігі барынша төмен колонияға ауыстыру туралы жаңа өтініш берген. Адвокат Кобжанованың айтуынша, өтініштерді қарау үнемі созылып кетеді – сот отырыстары кейінге қалдырылады, адвокаттарды уақытынан хабардар етпейді, ал белгіленген тыңдаулар түсініксіз себептермен өтпей қалады.
«Алмас Абдығаппаровқа қатысты жазаның мерзімін жеңілдету тәртібі қолданудан бас тартылды. Енді біз оны қауіпсіздігі барынша төмен колонияға ауыстыру туралы өтініш бердік. Алайда екі аптадан бері сот отырысы кейінге қалдырылып келеді», – дейді адвокат.
Сонымен қатар, Алмас Абдығаппаровтың жұбайы, «AV Construction» компаниясының бұрынғы директоры Ольга Абдығаппарованың үстінен іс қозғалған. Абдығаппаровтың отбасы мүшелері бұл істі бұрынғы рейдерлік шабуылдардың жалғасы деп санайды. Қоспаев ісі бойынша сотталған Дастан Әбіжанов пен Тимур Танашев қазір сотта «AV Construction» ЖШС өкілдері және компанияның 75% үлесінің «иелері» ретінде қатысуда. Ал бұл компанияның рейдерлік жолмен тартып алынғаны сот үкімімен дәлелденген еді. Ольга Абдығаппароваға алаяқтық, талан-тараж және өкілеттігін асыра пайдалану баптары бойынша айып тағылған.
Адвокат Макиш Ескараевтың айтуынша, Ольга Абдығаппарова әрекеттерінде қылмыстық құрам жоқ.
«Бизнес-омбудсмен бұл қылмыстық іске қатысты нақты позициясын білдіріп, Ольга Абдағапарованың әрекеттерінде қылмыстық құқықбұзушылықтың құрамы жоқ екенін ашық мәлімдеген», – дейді адвокат Макиш Ескараев.
Ольга Абдығаппарованың ісіндегі бес эпизод сатып алушыларға қатысты қозғалған. Бұл азаматтар өз келісімшарттарын «AV Construction» компаниясы Қоспаев тобының басқаруында болған кезеңде жасаған. Қазіргі таңда Қоспаевқа қатысты сот үкімдері заңды күшіне енген және сот олардың компаниядағы үлестерді алу және басқару әрекеттерінің бастапқыдан-ақ заңсыз, қылмыстық жолмен жасалғанын анықтаған.
Тақырыпқа орай: «Қоспаев» ұйымдасқан қылмыстық топ мүшелерін мемлекеттік шекарадан өткізген адам ұсталды
«Сатып алушылар өз шарттарын Ольга Абдығаппарова директор болған кезеңге дейін жасап қойған. 2023 жылы Абдығаппарова компанияға келген кезде, олардың төлем кестесіне сәйкес қалған сомаларды төлеу мерзімі әлі бітпеген еді және олар сол төлемдерді жалғастыра берген. Абдығаппарова директор болған уақытта бұл бес адам бұрын жасалған шарттар бойынша төлемдерін жалғастырғаны үшін тергеу олар аударған қаражатты «алаяқтық жолмен алынған» деп көрсеткен. Алайда қорғау тарапы көрсеткен бухгалтерлік зерттеулерде компанияға түскен барлық қаражат қолма-қол емес, ресми банктік шот арқылы түскені және түгелдей сол компанияның құрылыс-монтаж жұмыстарына жұмсалғаны дәлелденген. Бұл оқиғада қылмыс оқиғасы жоқ екенін көрсетеді», – дейді Ескараев.
Сонымен қатар, компанияның баланстық құны осы бес сатып алушы енгізген қаражат көлемін толық жабады. Яғни бұл жағдайда алаяқтық болуы мүмкін емес. Адвокаттың пайымдауынша, бұл істің белгілі бір деңгейде тапсырыстық сипаты бар.
«Алдын ала тергеу мен прокурордың айыптау актісінде 21 пәтер бойынша «ысырап ету» дерегі бар деп көрсетілген. Бұл пәтерлерге қатысты келісімшарттарды Мажитов есімді азамат жасаған, ол – Коспаевтың жүргізушісі. Меншік иесі ретінде оның анасының аты көрсетілген. Пәтерлердің жалпы құны – 2,8 млрд теңге. Алайда Қоспаев ісі бойынша шыққан сот үкімінде бұл мәмілелердің бәрі заңсыз деп танылып, 21 пәтер мемлекет кірісіне тәркіленуге тиіс екені анық жазылған. Ал жаңа қылмыстық іс бойынша дәл осы пәтерлер «заңды түрде алынған» деп көрсетіліп, Абдағапарова Мажитовты келісімшартты бұзуға «мәжбүрлеген» деген айып тағылып отыр. Егер сот Абдығаппарованы кінәлі деп таныса, онда бұл 21 пәтерге қатысты жаңа шешім бұрынғы үкіммен тікелей қайшылыққа түседі. Мұндай қайшылық Қоспаев ҰҚТ үшін кассациялық тәртіпте өз үкімдерін қайта қарауға құқықтық негіз туғызады», – дейді адвокат.
Қорғау тарапының пікірінше, істің шынайы мақсаты – Абдығаппарованы қудалау емес, Қоспаевтың ұйымдасқан қылмыстық тобына өздеріне қатысты үкімді кассацияда қайта қаратуға құқықтық мүмкіндік жасау.
«Қазір айыптау актісіне Қоспаев ҰҚТ барлық мүшелері мен байланысы бар адамдар куәгер ретінде енгізілген. Егер сот олардың сөздерін «дұрыс» деп таныса, бұл Қоспаев ҰҚТ ісіндегі бұрынғы үкімге түбегейлі қайшы келеді. Заң бойынша бірдей фактілерге екі түрлі құқықтық баға берілген екі үкім қатар жүрмейді. Ең өкініштісі – Алматы қаласының полиция департаменті, прокуратурасы және соттары бұл қарапайым логиканы түсінбей отыр.Тергеу кезінде полиция тек үстіртін жауап алумен шектелген, құжаттарды талдамаған, сараптамалар тағайындамаған. Айыптаудың өзі болжамдарға ғана негізделген», – деді Искараев.
Қорғау тарапы бұл мәселеге Қазақстанның Бас прокуратурасының, Президент Әкімшілігінің және Жоғарғы Соттың назарын аударуды талап етіп отыр. Себебі қазіргі процестің жалғасуы Қоспаев ҰҚТ ісіне қатысты заңды күшіне енген үкімнің бұзылуына алып келуі мүмкін дейді.
