Бизнес әлеміндегі жаңа жұлдыз. Шахмұрат Мүтәліп НЕГЕ ERG-ге ауыз салды?
«Integra Construction KZ» құрылыс тобының қожайыны Шахмұрат Мүтәліптің ERG корпорациясының 40 пайыз акциясын сатып алғаны жөніндегі ресми мәлімдеме жаңа жылға дейін жариялануы тиіс. «Ал үлесті сатып алуға кеткен шамамен 1,4 миллиард доллардың артында Мүтәліптің ГРЭС бойынша серіктестері, яғни қытайлық инвесторлар тобы тұруы мүмкін»,– дейді Nege.kz дереккөзі.
Мүтәліптің ERG корпорациясының бұрынғы акционерлері Патох Шодиев пен Александр Машкевич өкілдерімен келісімге келгені туралы бұған дейін Financial Times жазған болатын. Басылым тараптардың 40 пайыз акцияны 1,4 миллиард долларға бағалағанын да хабарлады. Бұл – шындыққа жанасатын сома.
Себебі, біз білетін мәліметке сәйкес, оның алдында Машкевичтер тарапы өзі ұстап отырған 20,7% акция үшін 1 миллиард доллар, ал Шодиевтар тарапы 18,6% үлеске 900 миллион доллар сұраған. Акциялардың мұндай бағасына сатып алуға басым құқығы бар «Еуразиялық үштіктің» үшінші тарабы – Ибрагимовтар отбасының атынан Шухрат Ибрагимов келіспеді.
Шухрат Ибрагимовтың Шахмұрат Мүтәліп ERG-дің 39,3 пайыз акциясын сатып алуына қарсы болмауы әлдебір құдіретті ықпалдың әсері екенін нарық жақсы сезініп отыр. Қазіргі таңда «Integra Construction KZ» құрылыс тобы бірнеше ірі инфрақұрылымдық жобаларды салып жатыр. Оның ішінде мектептер, көпірлер, түрлі нысандар аз емес. Биыл құрылыс тобы мен оның қытайлық серіктестерінің бірлескен компаниясы – «GCL & Integra Energy» ЖШС-і Екібастұзда үшінші ГРЭС-ті салу бойынша 1,5 миллиард долларлық мемлекеттік тендерді ұтып алды.
Тендерлерді ұтып алса да, барлық бизнестері бойынша айналымдарын саралаған есебімізге сай, Шахмұрат Мүтәліптің қолында басы бос 1,4 миллиард доллар болмаған. Сонда ол ERG корпорациясының 40 пайызға жуық үлесін қай ақшаға сатып алды деген сұрақ туындайды. Дереккөз бұған «GCL» офшорлық Қытай компаниясының капиталы тартылғанын меңзеп отыр. Бірақ бұл қаржы оған қарыз түрінде берілді ме, әлде Шахмұратты алға тартып, стратегиялық маңызы бар активтің 40 пайыз үлесі қытайлардың қолына өтті ме, осы жағы белгісіз болып отыр.
Тақырыпқа орай: Соңғы транзакция. Енді ERG-ден дивиденд алу НЕГЕ қиындамақ?
Бір нәрсе анық. Шахмұрат Мүтәліп үлесті сатып алуға жұмсаған 1,4 миллиард долларды ERG дивидендтері арқылы қайта шығарып ала алмайды. Корпорация өзінің табысты кезеңінде 10 жыл бойғы дивиденд ретінде ең ірі акционері – Қазақстан үкіметіне небары 365 миллион доллар аудара алған болатын.
2023 жылдан бері ERG жағдайы тіпті қиын. Корпорация 2023 жылы 44 миллион доллар салыққа дейінгі шығын көрсетсе, 2024 жылғы шығын 27 есе көбейіп, 1,2 миллиард долларды құрады. Былтыр ERG кредиттерін өтеу үшін 568 миллион доллар жұмсаған. Шамамен 600 миллион долларды валюталар курсы арасындағы құбылудан жоғалтты. Ресейлік ВТБ банкіне қарыз 3 миллиард долларды қайта құрылымдап, нәтижесінде юаньмен қайтаратын болды.
Бір қызығы, Қазақмысты сатып алған Нұрлан Артықбаев та, ERG-ге көз тіккен Шахмұрат Мүтәліп те осының алдында Мемлекет басшысының қабылдауына кіріп шыққан болатын. Сондықтан біздің көз алдымызда Сол жағалаудың батасын алған жаңа буржуазия қалыптасып жатыр деп айта аламыз.
