Әскерилендірілген теміржол күзеті қауіпсіздіктің цифрлық моделін енгізіп жатыр

Алматы, NEGE. Бұл туралы «ӘТЖК» ЖШС Бас директоры Нұржан Әлкеев «Burabay Express» электр пойызындағы кезекті медиа-кездесуде хабарлады.

Жаңа стратегия теміржол объектілері мен жүктерді күзету тәсілін түбегейлі өзгертетін мониторинг пен бақылаудың заманауи технологияларын белсенді енгізуді көздейді. Цифрлық реформаның орталық элементі филиалдарды, бақылау пункттерін және диспетчерлік қызметтерді бірыңғай ақпараттық кеңістікке біріктіретін Жедел басқару орталығын (ЖБО) құру болады.

Бұл нақты уақыт режимінде пойыздар қозғалысын, жоспарланған технологиялық толаскездерді, қауіптілігі жоғары учаскелерді бақылауға және күзетті уақтылы күшейтуге мүмкіндік береді. ӘТЖК пассивті жауап беруден тәуекелдердің белсенді алдын алуға – ықтимал қауіптердің алдын алу және тасымалдаудың барлық кезеңдерінде қауіпсіздікті қамтамасыз ету үшін ресурстарды тиімдірек бөлуге көшеді.
Сонымен қатар, күзеттің болашақ цифрлық моделінің негізгі элементі – теміржол саласының қажеттіліктері үшін арнайы отандық мамандар әзірлеген «QORGAU» зияткерлік жүйесі енгізілуде. Жүйе бірқатар жұмыс процестерін автоматтандырып, жылжымалы құрамды тексеру уақытын үштен біріне қысқартады және қағаз құжат айналымының ескірген тәжірибесін жояды.

ӘТЖК қызметкерлері үшін нұсқаулықтар алуға, пойыздардың келуі мен жөнелтілуін тіркеуге, сүйемелдеу процесін басқаруға және онлайн-режимде Жедел басқару орталығымен өзара іс-қимыл жасауға мүмкіндік беретін мобильді қосымша іске асырылатын болады.

Болашақта қосымшаның функционалдығы диспетчерлеу, жалақы және Help Desk қызметі арқылы кеңейтіледі, бұл қауіпсіздік процесін толық цифрландыруды қамтамасыз етеді.

Жобаны іске асыру басқаруды орталықтандыруға, талдаудың дәлдігін, болжау сапасын арттыруға және адам факторының әсерін барынша азайтуға мүмкіндік береді.

Бұдан басқа, ӘТЖК-ның 2026 жылға арналған жоспарында – жасанды интеллект технологияларымен жабдықталған ұшқышсыз ұшу аппараттарын (ҰҰА) пайдалана отырып, әуе патрулін енгізу. Олар теміржол бойындағы күдікті әрекеттер мен ықтимал қауіпті аймақтарды жедел анықтап, қызметкерлердің физикалық қатысуына тәуелділікті азайтады және бақылау тиімділігін арттырады.

Тағы бір маңызды жаңалық – пойыздардың қозғалысын және нақты уақыттағы жүктердің күйін бақылауға мүмкіндік беретін GPS пломбаларын енгізу. Егер контейнердің тұтастығы бұзылса, жүйе автоматты түрде сигналды орталық басқару пультіне жібереді, бұл мобильді топтардың жедел әрекет етуін қамтамасыз етеді.

Болашақта зияткерлік талдаумен бейнебақылау жүйелерін орнату және кейіннен талдау мүмкіндігімен бейне және аудио сигналдың үздіксіз жазылуын қамтамасыз ететін цифрлық бейне-жетондарды енгізу жоспарлануда. Бейне жетондар жұмыстың ашықтығын арттырады және қызметтік тексерулер кезінде объективті дәлелдер базасын жасайды.

«ӘТЖК» ЖШС-ның тарихы 1921 жылы стратегиялық объектілер мен теміржол көлігі жүктерін күзету үшін алғашқы атқыштар командалары құрылған кезден басталады. Бүгінде кәсіпорын шағын қарулы отрядтардан бастап қазіргі заманғы күш құрылымына дейінгі жолдан өтті, оның негізгі міндеті теміржол инфрақұрылымы мен тасымалдарының қауіпсіздігін қамтамасыз ету болып табылады.
Реформалардың негізгі бағыттарының қатарында ҚТЖ-ның басқа бөлімшелерімен ӘТЖК қызметкерлерінің еңбекақысы мен әлеуметтік пакетінің тең деңгейін белгілеу, өңірлердің климаттық ерекшеліктерін ескере отырып, формалар мен арнайы жабдықтарды жаңғырту, сондай-ақ қолжетімдігі қиын өңірлерде ден қою жеделдігін айтарлықтай арттырған жоғары өтімді автомобильдермен жарақтандыру бар.

ӘТЖК құқықтық өрісті жетілдіру және күзет өкілеттіктерін кеңейту үшін ІІМ мен ТЖМ қоса алғанда, мемлекеттік құрылымдармен белсенді ынтымақтасуда. Компанияда тәлімгерлік институты жұмыс істейді, онда тәжірибелі қызметкерлер білім мен практикалық дағдыларды жас мамандарға береді. Полициямен орын алуы ықтимал оқиғаларға дайындық деңгейін арттыруға бағытталған бірлескен жаттығулар үнемі өткізіліп тұрады.
2025 жылдың қазан айында ІІМ-мен бірлесіп профилактикалық айлығы өткізілді, оның барысында теміржол маңындағы бірқатар құқық бұзушылықтарды анықтауға және алдын алуға мүмкіндік туды. Мемлекеттік органдармен және депутаттық корпуспен бірлесіп «ӘТЖК» ЖШС ерекше мәртебесін бекіту және терминалдарды, уақытша сақтау қоймалары мен жеке тасымалдаушылардың учаскелерін қоса алғанда, күзеттің үздіксіздігін қамтамасыз ету мақсатында «Күзет туралы» және «Теміржол көлігі туралы» заңдарға өзгерістер енгізу бойынша жұмыстар жүргізілуде.

ӘТЖК қызметкерлері өз міндеттерін сенімді орындап келеді және оқиғаларға жедел әрекет етуде. Мәселен, Павлодар филиалының қызметкері сұрыптау пунктінде жарақат алған ҚТЖ қызметкеріне алғашқы медициналық көмек көрсетті. Қарағанды және Тараз филиалдарында күзет топтары отын мен металл сынықтарын ұрлаудың жолын кесті, ал Ақмола филиалында қызметкер жанғыш материалдары бар цистерналардың жанында ірі өрттің алдын алды.

Бүгінгі таңда «ӘТЖК» ЖШС 11 филиалдан, 56 атқыштар командасынан, 27 атқыштар тобынан тұрады және тәулік бойы елдің барлық теміржол желісі бойынша, оның ішінде терминалдарда, көпірлерде және әкімшілік ғимараттарда жұмыс істейтін 7 мыңнан астам қызметкері бар. Қызметкерлер жүктерді барлық магистральдық маршруттар бойынша, соның ішінде Қытай – Еуропа халықаралық транзиттік дәлізі бойынша күзетіп жүреді, қозғалыс үздіксіздігі мен тасымалдау қауіпсіздігін қамтамасыз етеді.