Жемқорлықпен күрес: Қазақстан қандай жетістіктерге жетті?
Сыбайлас жемқорлық – Қазақстанның қоғамдық дамуына кедергі келтіретін басты қауіптердің бірі. Дегенмен соңғы жылдары бұл бағытта нақты өзгерістер байқалуда.
Жемқорлықты қабылдау индексі бойынша Қазақстан 40 балл жинап, 180 елдің ішінде 88-орынға тұрақтады. Бұл көрсеткіш аймақ бойынша ең жақсы нәтиже саналады. 2016 жылы бұл көрсеткіш бар-жоғы 29 балл болған еді.
Кейбір деректерге қарағанда, 2022 жылдан бері мемлекетке заңсыз жолмен табылған 1,152 трлн теңге көлемінде мүлік пен қаржы қайтарылған. Оның ішінде: 329,4 млрд теңге – бюджетке тікелей аударылды; Шетелден 670,5 млн АҚШ доллары қайтарылды (Аустрия, Лихтенштейн, БАӘ, Түркиядан); Бұл қаражатқа 61 мектеп салынып, 2025 жылы тағы 28 мектептің құрылысы жоспарланған.
2025 жылдың басынан бері тіркелген жемқорлық фактілері 21%-ға азайғанымен, күдіктілер саны 10,7%-ға көбейген.
Қазақстан CPI көрсеткішін 40 ұпайға дейін көтеріп, жемқорлықпен күресте айтарлықтай алға жылжыды. Мемлекеттің қайтарылған активтерді инфрақұрылымға жұмсауы – нақты әрі көрнекті нәтиже. Алайда азаматтық сенім мен институттардың тәуелсіздігін әлі де жетілдіру қажет. Жемқорлықты тек бақылау мен жазалау арқылы ғана жеңе алмаймыз, жеңудің негізгі тетіктері ашықтық, заң үстемдігі және азаматтық қоғам белсенділігі екенін есте сақтауымыз керек.
