Зеленский АҚШ ұсынған бейбітшілік жоспарын таныстырды

Астана, NEGE. Ол бейбітшілік жоспарынан бөлек, қосымша үш құжат бар екенін атап өтті, деп жазады РБК-Украина.

Украина бойынша 20 тармақтан тұратын бейбітшілік жоспары:

1. Украинаның егемендігін растау.

2. Ресей мен Украина арасында сөзсіз шабуыл жасамау туралы келісім қарастырылған. Түйісу желісінде мониторинг жүргізу тетігі құрылады.

3. Украина берік қауіпсіздік кепілдіктеріне ие болады.

4. Бейбіт кезеңдегі Украина Қарулы Күштерінің саны – 800 мың адам деңгейінде.

5. АҚШ, НАТО және Еуропа Украинаға НАТО-ның 5-бабына ұқсас қауіпсіздік кепілдіктерін береді.
Егер РФ Украинаға басып кірсе, әскери жауап болады және санкциялардың қайта енгізіледі. Егер Украина Ресейге басып кірсе немесе арандатусыз Ресей аумағына оқ атса, қауіпсіздік кепілдіктері жойылады. Егер Ресей Украинаға оқ атса, қауіпсіздік кепілдіктері күшіне енеді.
АҚШ-қа кепілдіктер үшін өтемақы қарастыру туралы қосымша болған, бірақ ол кейін алынып тасталған. Бұл келісім екіжақты қауіпсіздік кепілдіктерін де жоққа шығармайды.

6. Ресей Еуропа мен Украинаға қатысты шабуыл жасамау саясатын барлық қажетті заңдарда бекітеді.

7. Украина нақты белгіленген мерзімде ЕО мүшесі болады және Еуропа нарығына қысқа мерзімді басым қолжетімділік алады. Украина үшін ЕО-ға мүшелік – қауіпсіздік кепілдіктерінің бір бөлігі.

8. Украина үшін жаһандық даму пакеті қарастырылады. Ол инвестициялар жөніндегі бөлек келісіммен айқындалып, мыналарды қамтиды: инвестициялауға арналған даму қоры, газ инфрақұрылымын дамыту, аумақтарды қалпына келтіру, пайдалы қазбалар мен табиғи ресурстарды игеру.

9. Қалпына келтіру мәселелерін шешу үшін бірнеше қор құрылады. Мақсат – 800 млрд АҚШ долларын тарту.

10. Осы келісім жасалғаннан кейін Украина АҚШ-пен еркін сауда туралы келісімге қол қою процесін жеделдетеді.

11. Украинаның ядролық қарусыздық мәртебесі.

12. Запорожье атом электр станциясы (ЗАЭС). Бұл мәселе бойынша ымыраға келу мүмкін болмаған.
АҚШ Украина, АҚШ және Ресей арасында бірлескен басқаруды ұсынады – үш тарап та дивиденд алады, ал АҚШ – басты басқарушы.
Украинаның ұсынысы: ЗАЭС-ті Украина мен АҚШ бірлесіп 50/50 қағидатымен басқарады. Өндірілген электр энергиясының 50%-ы Украинаға беріледі, ал қалған 50%-ын АҚШ өз қалауынша бөледі.
Бұл ретте ЗАЭС, Энергодар және Каховка ГЭС-і демилитаризациялануы тиіс.

13. Украина мен РФ мектептерде және жалпы қоғамда әртүрлі мәдениеттерді түсінуге және төзімділікке ықпал ететін, нәсілшілдік пен кемсітуді жоятын білім беру бағдарламаларын енгізуге міндеттенеді. Украина діни төзімділік пен азшылықтың тілін қорғау жөніндегі ЕО ережелерін енгізеді.

14. Аумақтар мәселесі – ең күрделі тармақ. Донецк, Луганск, Запорожье және Херсон облыстарында келісім жасалған күндегі әскерлер орналасу желісі де-факто түйісу шебі ретінде танылады. Келісім күшіне енуі үшін РФ өз әскерін Днепропетровск, Николаев, Сумы және Харьков облыстарынан шығаруға тиіс.

Украинаның ұстанымы.
Зеленскийдің түсіндіруінше, РФ Украинаның Донецк облысынан шығуын қалайды. АҚШ ымыра ретінде еркін экономикалық аймақ құруды ұсынады. Егер «қай жерде тұрсақ, сол жерде қалу» қағидаты бойынша келісім болмаса, еркін экономикалық аймақ тек референдум арқылы қабылдануы мүмкін. Зеленскийдің айтуынша, АҚШ референдум өткізуді қалайды, бірақ дауыс беруге жеке мәселе емес, бүкіл құжат шығарылуы тиіс.
Референдум өткізу үшін кемінде 60 күн қажет. Бұл кезеңде 60 күнге атысты шынайы тоқтату керек.

15. Болашақ аумақтық келісімдер келісілгеннен кейін РФ мен Украина оларды күшпен өзгертпеуге міндеттеледі.

16. Ресей Украинаға Днепр өзені мен Қара теңізді коммерциялық мақсатта пайдалануға кедергі келтірмейді. Кеме қатынасы мен жүк тасымалы еркіндігін қамтитын бөлек теңіз және қолжетімділік жөніндегі келісім жасалады. Осы келісім аясында Кинбурн түбегі демилитаризацияланады.

17. Ашық мәселелерді шешу үшін гуманитарлық комитет құрылады.

18. Келісімге қол қойылғаннан кейін Украина мүмкіндігінше тез сайлау өткізуге тиіс.

19. Бұл келісім заңды түрде міндетті болады. Оның орындалуын Трамп төрағалық ететін Бейбітшілік кеңесі бақылайды әрі кепілдік береді. Келісімді бұзғандарға санкциялар қарастырылады.

20. Барлық тарап осы келісімге келіскеннен кейін атысты толық тоқтату келісімі күшіне енеді.

Бейбітшілік жоспарына қосымша құжаттар:

• Украина, АҚШ және Еуропа арасындағы қауіпсіздік кепілдіктері жөніндегі үшжақты құжат;

• АҚШ-тың Украинаға беретін қауіпсіздік кепілдіктері туралы екіжақты құжат;

• АҚШ-пен бірлесіп әзірленген Украинаның өркендеу жол картасы – қалпына келтіру және экономикалық даму жөніндегі, 2040 жылға дейінгі даму көрінісін қамтитын құжат.