Мәжіліс депутаты Бас прокурордан «Аграрлық несие корпорациясы» АҚ Түркістан филиалын тексеруді сұрады
Мәжіліс депутаты Қайрат Балабиев Түркістан өңірінің тұрғындарымен кездесу барысында көпшілік несие берушілердің негізсіз әрекеттеріне шағымданғанын айтып, Қазақстан Республикасының Бас прокуроры Берік Асыловқа депутаттық сауал жолдады.
Астана, NEGE. Түркістан облысы Арыс, Түркістан, Кентау қалалары мен Қазығұрт, Отырар, Сауран, Сайрам және Шардара аудандарының жеке кәсіпкерлері мен шаруа қожалықтары әлеуметтік желі арқылы «Аграрлық несие корпорациясы» АҚ Түркістан филиалының басшыларының заңсыз әрекеттеріне алаңдаушылық білдіріп отыр.
«Парламент Мәжілісінің депутаты – «AMANAT» партиясы фракциясының мүшесі ретінде қаңтар айында Түркістан өңіріндегі қалалар мен аудандар тұрғындарымен кездесу барысында да көпшілік несие берушілердің негізсіз әрекеттеріне наразылық білдірген еді.
Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаев «Басты міндет – іскер азаматтарымыздың кәсіпкерлік рухына зиянын тигізетін жасанды кедергілер мен шектеулердің бәрін жою керек. Мемлекет пен бизнес – сенімді серіктестер. Шағын және орта бизнестің дамуына заңсыз кедергі келтіретіндердің бәрі заңға сәйкес қатаң жауапқа тартылады» деген болатын.
Жоғарыда аталған азаматтар 2015 – 2018 жылдарда мал шаруашылығын өндіру мен дамыту үшін топтарға бірігіп, Түркістан облыстық филиалынан делдалдық және жеке тұлғалармен жұмыс істемейтін «Арыс несие», «Наурыз-несие», «Отырар несие» және «Яссы-несие» кредиттік серіктестіктері арқылы 5 жылға 6 %-бен несие алып, кепілге өздерінің жылжитын және жылжымайтын мүліктерін қойған.
Бүгінде 300-ден астам адам алған несие қарыздарын өтеп, толық жапқанымен кепілге қойылған мүлік құжаттарын рәсімдей алмай, көптеген қиындықтарға тап болып жүр. Соған байланысты көпшілігі берешектерін 3 жыл бұрын жауып тастаса да, әлі борышкерлер есебінен шығарылмағандықтан, басқа банктер мен несие ұйымдарынан қаражат ала алмайды және мүліктерін де сата алмайды», - дейді Мәжіліс депутаты.
«Аграрлық несие корпорациясы» АҚ өкілдері несие алушылардың мерзімі өткен міндеттемелері болғандықтан, ішкі нормативтік құжаттарына сәйкес қазіргі кезде олардың кепіл мүлкін босатуға мүмкіндігі жоқтығын айтуда. Нақтылап айтқанда, «біріккен серіктестіктердің әр мүшесі несиені толық өтеген жағдайда ғана кепілдікке қойылған мүлік құжаттары қайтарылады» деген.
«Мемлекеттің басты мақсаты – халықтың тұрмыс сапасын жақсарту, ауыл тұрғындарын жұмыспен қамту мәселелерін шешу, халықтың әл-ауқатын арттыруға жәрдемдесу және жұмыссыздықты қысқартуға бағытталған шараларды жүзеге асыру. Түркістан өңірінде ірі индустриялық өндірістер жоқ, негізінде, тұрғындардың 85 %-ң әлеуметтік-экономикалық жағдайы тікелей агроөнеркәсіпке байланысты және олардың негізгі табыс көзі», - дейді депутат.
Депутат Қайрат Балабиев несие берушілердің орынсыз әрекеттері жұмысы мен табысынан айырылған адамдардың өмір сүру сапасына тікелей әсер етіп, олардың күн өткен сайын тұрмысы қиындап бара жатқанын атап өтті. Сонымен қатар, олар несиелерін толық өтесе де, кепілге қойған мүліктерінен себепсіз айырылып қалу қаупі де бар. Адамдардың несиеге тәуелділігі мен қаржылық сауатының төмендігі де өз кесірін тигізіп отыр.
«Атап өтетін жәйт, 2015 – 2018 жылдары «Яссы-несие» КС-нен 163 млн. теңге несие алған 65 азаматтың қарызы толық өтелсе де, кепіл мүліктері қайтарылмаған. Себебі, «Яссы-несие» қызметкерлері Корпорацияның Түркістан облыстық филиалынан алынған 8 млрд. тенге мөлшеріндегі қаражатты бірнеше адамнан құралған белгісіз топ азаматтарына кепілсіз несие беріп, аса ірі мөлшерде жымқырған», - дейді Қайрат Балабиев.
Қазіргі уақытта заңсыз несие беру фактісіне қатысты Экономикалық тергеу департаменті ҚР ҚК-нің 190 бабы 4-бөлігі 2-тармағымен сотқа дейінгі тергеп-тексеру жүргізуде.
«Осы орайда, халыққа бір көзден несие берудің орнына, Корпорация мен оның Түркістан облыстық филиалы жеке тұлғалармен жұмыс істемейтін делдалдық және күмәнді кредиттік серіктестіктердің көмегіне неліктен жүгінгені түсініксіз. Олардың осындай ұшқыр әрекеттерінен адамдар зардап шегуде. Азаматтардың Конституциялық құқықтары шектелуіне наразылық білдіруі орынды. Олар алған несиелерін толықтай өтеген және делдалдық кредиттік серіктестіктердің жұмысы мен қарыздары үшін жауап бермейді. Адам құқығы әрбір қазақстандықтың сана-сезімінде, іс-әрекетінде әрқашан бірінші орында тұруы қажет және адам құқығы қашаннан ең биік құндылық болып қала беретіні сөзсіз», - деп атап өтті депутат.
Ол депутаттық сауалында Бас прокурор Берік Асыловтан «Аграрлық несие корпорациясы» АҚ-ның Түркістан облыстық филиалы мен «Арыс несие», «Наурыз-несие»», «Отырар несие» және «Яссы-несие» кредиттік серіктестіктерінің Түркістан облысының халқына несие беруінің заңдылығын тексеріп, оның қорытындысы бойынша құқықтық баға беруін сұрады.
