2025-жылдың таңқаларлық 10 болжамы
Экономист Олжас Худайбергенов аға серіктесі болып табылатын Center for Strategic Initiatives компаниясы келер жылдарға арналған болжамдарын ұсынды.
CSI-дің Telegram-дағы арнасында жарияланған болжамда авторлар болжамдардың 1%-ының ғана орындалу ықтималдықтары бар екені, олар болжам шеңберлерін ғана белгілейтіні ескертілген.
1. Алдағы үш жылда қытайлық AI жүйелері (Kimi, Deepseek және т.б.) AI нарығын монополиялайды, OpenAi банкротқа ұшырайды және адамзат тарихындағы ең үлкен көпіршік жарылады
G30 елдерінің әрқайсысының өсіп келе жатқан геосаяси турбуленттілікке байланысты технологиялық егемендікті қамтамасыз ету үшін өздерінің AI құру әрекеттері сәтсіздікке ұшырайды.
Жасанды интеллекттің дамуының жоғары қарқыны көптеген елдердің отандық жасанды интеллекттің өзектілігін сақтау әрекеттерін құнсыздандырады, ал АҚШ қытайлық модельдердің арзандығына немесе олардың ұзақ уақыт бойы ақысыз қол жетімділікті қамтамасыз ету қабілетіне байланысты жарыстан ұтылады.
Пайдаланушылар мен бизнестің қытайлық ақысыз жасанды интеллектке жаппай кетуі американдық жасанды интеллект компанияларының, ең алдымен Open-AI-дің бизнес-моделін құлдыратады. AI компанияларының банкротқа ұшырауы күшті қаржылық дағдарысты тудырады.
2. Тесланың капитализациясы алдағы үш жылда 10 триллион долларға жетіп, Илон Масктың міндеттемелері мерзімінен бұрын орындалады
Тесла серпіліс жасап, адаммен толық ұқсастыққа қол жеткізетін Optimus роботының бесінші нұсқасын шығарады. Optimus 5.0-дің әйелдер мен ерлерге арналған нұсқалары болады, терісі мен шаштары болады, кіріктірілген эмоционалдылық параметрлері болады, сондықтан сыртқы жағынан ер адамнан немесе әйелден ерекшеленбейді.
Сонымен қатар Tesla Айдағы алғашқы деректер орталығын салады, кванттық Tesla чипін шығарады және сол кезде шығарылған Grok нұсқасы AI үшін барлық когнитивтік сынақтарда 100% алады.
3. Орталық банк үкіметтен тәуелсіз болуы керек деген теория қате деп танылады
АҚШ прокуратурасы АҚШ-тың қазіргі және бұрынғы ФРЖ басқару кеңесінің бірқатар мүшелерін алаяқтық, сыбайлас жемқорлық, тәуелсіздік пен объективтілік қағидаттарын бұзғаны үшін айыптайды.
Негізгі айыптау АҚШ-тың Федералды резервтік жүйесі соңғы 30 жыл ішінде қаржы институттарына олардың тәуекелдерін/шығындарын өз мойнына алып, оларды құтқару сылтауымен қомақты қаржы құйып отырғанына негізделеді.
Конгресстегі тергеу барысында бұл бұзушылықтардың жүйелі сипатқа ие екендігі айтылады. Осыдан кейін Конгресс «АҚШ ФРЖ-ның жеке құрылымдардан тәуелсіздігі туралы» заң жобасын қабылдайды, оған сәйкес үкімет АҚШ ФРЖ-сын 100% бақылауға алады.
Қалған елдер өздерінің орталық банктеріне қатысты да осылай әрекет етеді.
4. Алдағы үш жылда АҚШ Еуропадағы ең ірі елдерге қарсы санкциялар жариялайды
Германия мен Францияның, сондай-ақ, Еуропаның бірқатар елдерінің билігі демократиядан алыстап, оңшыл партиялар мен олардың жетекшілерін заңсыз деп жариялап, парламенттік және президенттік сайлауға қатыстырмайды.
Бірқатар сәтсіз талаптардан кейін АҚШ оңшыл партиялар мен олардың жетекшілерінің қалыпты саяси процеске қолжетімділігін қалпына келтіру мақсатында санкциялар салады.
5. Алдағы 5 жылда көптеген елдерде неке саны 10 есеге азаяды
Адам тәрізді андроид-әйелдер мен андроидерлердің жаппай шығарылуы ажырасу санының бірнеше есе өсуіне әкеледі. Сонымен қатар 2027 жылы жасанды бала көтеру жүйесі бар алғашқы Android шығарылады. Бала көтеруге қабілетті алғашқы роботтардың пайда болуы неке және отбасы институтына күмән келтіріп, қоғамдық қатынастар саласында төңкеріс жасайды.
Бұған жауап ретінде мемлекеттер мұндай роботтарды және кез келген жасанды бала көтеру жүйелерін өндіруге заңнамалық түрде тыйым салады, сондай-ақ осындай жүйелерді шығаратын немесе осындай жүйелерді әзірлеу бойынша зерттеулер жүргізетін компаниялармен және осындай жүйелерді өндірушілерге тауарлар мен қызметтерді жеткізетін компаниялармен экономикалық қатынастарға толық тыйым салады.
Бұл жағдайда адам тәрізді роботтар өздерінің бойдақ иелерін робот адамға балама бола алмайтындығын сендіруге міндетті болады. Ал елдер кәмелетке толған жалғызбасты азаматтар үшін гуманоидты роботтарды сатып алуға/пайдалануға тыйым салады.
6. 2030 жылы дүние жүзіндегі орман алқабы алғаш рет өсе бастайды
Қытайдың шөлейттенуге қарсы күрестегі және орман алқабының өсуіндегі табысты тәжірибесін (ормандардың жыл сайынғы өсімі ел аумағының 1%-ын құрайды) басқа елдер қолданатын болады.
Қытайлық компаниялар Таяу Шығыс, Африка және Бразилия елдерінен келісімшарттар алады, нәтижесінде ормандардың жыл сайынғы жойылуы азаяды, ал 2030 жылға қарай орман алқабы алғаш рет өсе бастайды.
2040 жылға қарай бүкіл планетада соңғы 30 жылда жоғалған орман алқабы қалпына келтіріледі.
7. Алтын 2028 жылы 20 мың долларға жетеді
Қытай юаньды интернационалдандыру бойынша белсенді шаралар қабылдауда. 2022 жылы 2%-дан қазіргі 8,5%-ға дейін өскен әлемдік саудадағы юаньның үлесі 2028 жылға қарай 30%-ға дейін көтеріледі. Бұған барлық долларлық несиелерді юаньға айырбастау, сондай-ақ 185 елде 5 000-нан астам ұйымда қабылданған CIPS септігін тигізеді.
Сонымен қатар Қытай алтын өндірісі мен импортын белсенді түрде арттыруды жалғастыруда. Алдағы үш жыл ішінде Қытай бірнеше кезеңде алтын қорын ұлғайту туралы деректерді жариялайды. 2028 жылдың басына қарай Қытай ресми түрде резервтердің 8 мың тоннаға жеткенін (АҚШ-тағыдай), ал жыл соңына дейін резервтердің 16 мың тоннаға дейін өсетінін жариялайды.
Бұған жауап ретінде алтынның нарықтық бағасы бір унция үшін 20 мың долларға дейін көтеріледі.
8. 2028 жылы Трамп Ресейге «НАТО+» әскери одағын құруды ұсынады
Ресей мен Украина арасындағы соғыс аяқталғаннан кейін АҚШ санкциялардың тез арада жойылуын, резервтердің қайтарылуын, америкалық компаниялардың шикізатты, ең алдымен сирек кездесетін металдарды өндіруге қол жетімділігін, ғылым саласындағы ынтымақтастықты, спорттың барлық түрлері бойынша барлық халықаралық жарыстарда қалпына келтіруді, сондай-ақ Ресейдің қалпына келуін көздейтін стратегиялық серіктестік туралы шарт жасасады.
Ресей мен АҚШ арасындағы қарым-қатынастың тез қалыпқа келуі Трамптың келесі қадамына әкеледі – ол НАТО+ форматында әскери одақ құруды ұсынады.
9. Интернет 2030 жылға қарай жұмысын тоқтатады
Жасанды интеллектті пайдаланудың артуы барлық ақпараттың AI қолданбаларында қолжетімді болуына әкеледі, ал сырттан келетін ақпарат әлеуметтік желілерге көшіп, ол негізгі ақпарат көзіне айналады.
Интернетте мемлекеттік органдар мен ірі компаниялардың ресми сайттары ғана қалады. Бұл ретте іс жүзінде барлық мазмұнды AI жасайды. Интернеттің орнына X секілді «everything app» қалады.
10. Марсқа ұшатын SpaceX миссиясы су табады
2026 жылы Марсқа алғашқы миссиясын жоспарлаған SpaceX сәтті қонуды жүзеге асырады. Optimus роботтары мен ұшқышсыз ұшу аппараттары кең аумақта суды іздеп, ақырында суды таба алады.
Марсты зерттеу мүмкіндігі елдердің қазіргі саясаттарын қайта қарауға итермелейді. Нәтижесінде БҰҰ Марсты зерттеу мәселелері бойынша консенсусқа қол жеткізу үшін бірыңғай келіссөздер алаңының рөлін алады.
Гендерлік теңдік теориясын гендерлік кооперация теориясы алмастырады
Ажырасу санының 50-90%-ға дейін өсуі, некеге тұру жасының 23-25-тен 33-35 жасқа дейін өзгеруі, сонымен бірге ерте жүктілік, бала-тегін неке, бір жынысты неке және халықтың бір бөлігінің отбасы институтынан бас тартуы бір отбасына бір баланың деңгейіне дейін туудың төмендеуіне әкелді.
Әскери шиеленістің өсу ықтималдығы жағдайында елдер туудың төмендеуіне тікелей немесе жанама түрде әкелетін кез келген идеялар мен ағымдарды заңсыз деп таниды. Мұндай идеяларды тарататын немесе қаржыландыратын барлық ұйымдар немесе азаматтар экстремистік және ұлттық қауіпсіздікке қауіп төндіреді деп жарияланады.
Мемлекеттер жыныстар қақтығысын тоқтатуға, отбасылардағы өзара сыйластықты нығайтуға және туудың өсуіне ықпал ететін идеялар мен ұйымдарды көтермелей бастайды. Бұл гендерлік теңдік теориясының орнына ұсынылатын гендерлік кооперация теориясының таралуына әкеледі.
Жаңа теория гендерлік рөлдердің болуын қалыпты деп санайды және ерлер мен әйелдер физикалық немесе психологиялық тұрғыдан бәрінде тең болуы мүмкін немесе болуы керек деген идеяларды жоққа шығарады
