Зерттеу: Жасөспірімдер ЛГБТ туралы ақпаратты негізінен әлеуметтік желілерден алады
Астана қаласында сарапшылар мен ғылым өкілдері жасөспірімдерге ЛГБТ тақырыбының ықпалы жөніндегі зерттеу нәтижелерін талқылады. Бұл зерттеу 2024 жылғы 6 тамызда Мәжіліске жолданған «Қазақстанда ЛГБТ насихатына қарсымыз» петициясы негізінде ұйымдастырылды.
Астана, NEGE. Зерттеу нәтижелерін әлеуметтанулық сауалнама мен ғылыми-құқықтық талдау жүргізген зерттеу ұйымдары мен сарапшылар тобы ұсынды. Зерттеу жұмысы мен оның қорытынды есебін дайындауды «Өркендеуге жәрдемдесудің Ұлттық қоры» үйлестірді. Бұл жұмыс қордың өз қаражаты мен сарапшылар ресурсы арқылы жүзеге асты.
Өркендеуге жәрдемдесудің Ұлттық қоры – адам құқықтарын қорғауға, демократияны нығайтуға және азаматтық қоғамды дамытуға арналған, осы салаларда жобалар мен бастамалардың кең спектрін іске асыратын, шетелде мойындалған Қазақстанның алдыңғы қатарлы құқық қорғаушылары мен сарапшыларын біріктіретін тәуелсіз қоғамдық ұйым. Талқылауға ұсынылған есепте кәмелетке толмағандар үшін сыртқы ақпараттың психологиялық әсері, дәстүрлі емес қатынастардың насихатталуына қоғамның көзқарасы, сондай-ақ бұл мәселені құқықтық тұрғыда реттеуге байланысты қазақстандық және шетелдік зерттеулердің қорытындылары мен халықаралық тәжірибе жинақталған.
Сарапшылардың пікірінше:
Дәстүрлі емес жыныстық қатынастар туралы контентті жиі тұтынатын жасөспірімдерде өз жыныстық немесе гендерлік сәйкестігіне қатысты ішкі күйзеліс, мазасыздық пен түсініксіздік пайда болуы мүмкін;
Интернет пен цифрлық кеңістік жасөспірімдердің көзқарасына, соның ішінде жыныстық бағдар мен гендерлік сәйкестікті қабылдауына елеулі әсер етеді;
Жас ерекшеліктері мен психологиялық жағдай ескерілмей ұсынылатын мұндай ақпараттар жасөспірімдердің тұлғалық дамуына кері әсер етуі мүмкін;
Балаларға арналған мультфильмдер, кітаптар мен сериалдарда дәстүрлі емес жыныстық қатынастардың бейнеленуі олардың ішкі тұрақтылық пен сенімділік сезімін бұзуы ықтимал.
Зерттеу кезінде әлеуметтік желілерде ЛГБТ тақырыбына қатысты бірқатар материалдар анықталды. Нақтырақ айтқанда, зерттеу жүргізілген уақыт аралығында бұл тақырыпта 1559 жарияланым шыққан. Сонымен қатар, танымал әлеуметтік платформаларда дәстүрлі емес жыныстық бағдар мәселелерін қозғайтын және ЛГБТ құндылықтарын насихаттайтын блогерлер мен қолданушылардың белсенділігі байқалды.
Сауалнама нәтижесіне қарағанда, қатысушылардың басым бөлігі (63,7%) ЛГБТ туралы ақпаратты әлеуметтік желілерден алады. Ал теледидар, радио және газет-журнал сияқты дәстүрлі ақпарат құралдары тек 42,6%-ға ғана үлес қосады.
«Жасөспірімдер – өзін-өзі тану кезеңіндегі адамдар, сол себепті олар медиа-контентке өте сезімтал келеді. Бұл олардың мазасыздануына, ішкі сенімсіздікке және кім екенін анықтауда қиындықтарға әкелуі мүмкін. Есепте айтылғандай, олар дәстүрлі емес жыныстық қатынастар туралы ақпаратты көбіне әлеуметтік желілерден алады. Бұл – олардың тексерілмеген, кейде идеологиялық сипаттағы ақпаратқа бейім екенін және цифрлық тәуелділікке ұшырау қаупі жоғары екенін көрсетеді», - делінген хабарламда.
Зерттеу нәтижелері балалардың құқықтары мен әл-ауқатын қорғау ісінде пайдаланылуы үшін уәкілетті мемлекеттік органдар мен ҚР Парламентіне жолданды. Бұл тақырыпқа қатысты қоғамдық талқылаулар алдағы қыркүйек айында Парламентте жалғасады.
