Діни экстремизмнен қалай сақтануға болады?
Дін – адамзат мәдениетінің ең терең қабатында жатқан рухани құндылықтардың бірі. Ол адамдарды адамгершілікке, мейірім мен әділдікке тәрбиелейді.
Әр діннің басты мақсаты – қоғамда бейбітшілік пен татулық орнату, адам баласын ізгі істерге шақыру. Алайда кей кездері діннің атын жамылып, өз пайдасын көздейтін теріс бағыттағы топтар пайда болып жатады. Мұндай ағымдар нағыз діннің мәнін бұрмалап, адамдарды адастыру арқылы қоғамның тыныштығына қауіп төндіреді.
Діни экстремизм – бұл дінді желеу етіп, зорлық-зомбылықты, өшпенділікті немесе өзге көзқарасқа төзбеушілікті насихаттайтын әрекет. Экстремистік идеялар көбіне жастарды арбайды, себебі олар өмірлік тәжірибесі аз, эмоцияға тез берілгіш және діни білімдері жеткіліксіз болуы мүмкін. Теріс ағым өкілдері әлеуметтік желілер мен бейресми кездесулер арқылы өз ықпалын жүргізіп, адам санасын өзгертуді көздейді.
Діни экстремистік идеологияның таралуына ең алдымен сауатсыздық пен сенімсіздік әсер етеді. Сондықтан әр азамат өз діні туралы нақты әрі сенімді деректерден білім алғаны жөн. Қазақстанда ресми тіркелген мешіттер мен діни оқу орындары шынайы діни білімнің орталығы болып табылады. Ал беймәлім адамдардың немесе күмәнді сайттардың уағыздарына сену – қауіпті қадам.
Мұндай ағымдардан сақтанудың ең басты жолы – діни сауаттылықты арттыру. Әркім өз діні туралы дұрыс ақпарат алып, қасиетті кітаптар мен сенімді ғалымдардың еңбектері арқылы түсінігін кеңейтуі қажет. Сонымен қатар, сын тұрғысынан ойлау қабілетін дамыту да маңызды. Кез келген діни пікірді, әсіресе агрессия мен төзімсіздікке шақыратын сөздерді талдап, олардың шынайы мақсатын түсіне білу керек.
Қазіргі таңда әлемде ақпарат ағыны өте жылдам дамып, түрлі идеологиялық бағыттар кең таралып жатыр. Солардың арасында қоғамға қауіп төндіретін деструктивті ағымдар да бар. Бұл ағымдар адамдардың санасына теріс идея сіңіріп, оларды қоғамнан оқшаулауға, дәстүр мен ұлттық құндылықтарға қарсы қоюға тырысады. Осындай топтардың басты мақсаты – адамдарды өз ықпалына түсіріп, идеологиялық немесе материалдық пайда табу.
Мұндай ағымдардың басты нысанасы – жастар. Себебі жастар белсенді, ізденімпаз әрі кейде өмірлік тәжірибесі аз болғандықтан, әсерге тез берілуі мүмкін. Сондықтан деструктивті ағымдардан қорғанудың ең маңызды жолы – рухани және ақпараттық сауаттылықты арттыру.
Біріншіден, әр адам кез келген ақпаратты сын көзбен қабылдауы керек. Әлеуметтік желілер мен бейресми сайттардағы мәліметтерге сене салу қауіпті. Ақпараттың дереккөзіне, оның мақсаты мен сенімділігіне назар аударған жөн.
Екіншіден, дін мен дәстүрді дұрыс тану – қорғанудың басты шарты. Деструктивті топтар көбіне діннің атын жамылып, оның қағидаларын бұрмалап түсіндіреді. Сондықтан дінге қызығушылық танытқан адам тек ресми діни мекемелер мен тәжірибелі дін мамандарына жүгінгені абзал.
Үшіншіден, отбасындағы тәрбие мен қарым-қатынас та маңызды рөл атқарады. Егер жасөспірім өз ойын ашық айтып, ата-анасынан қолдау тапса, ол бөтен ықпалға оңай түспейді. Отбасында сенім мен жылы қатынас орнауы – теріс бағыттағы идеяларға қарсы ең мықты қорған.
Төртіншіден, қоғамдық белсенділік те маңызды. Әртүрлі мәдени, спорттық немесе еріктілік шараларға қатысу адамның өмірлік бағытын нығайтып, оны пайдалы ортаға бағыттайды. Белсенді ортада жүрген адам жалған идеялардың жетегінде кетпейді.
Соңында айта кететін жайт – деструктивті ағымдардың басты қаруы – адастыру мен жалған уәде. Сондықтан әр азамат өз құндылығын, ұлттық дәстүрі мен мәдени тамырын берік ұстануы тиіс. Ұлттық сана мен рухани тұрақтылық бар жерде, ешқандай теріс идеология өз ықпалын жүргізе алмайды.
Отбасындағы тәрбие мен мектептегі рухани-адамгершілік бағыттағы жұмыстар да үлкен рөл атқарады. Жасөспірімдермен ашық сөйлесу, олардың сұрақтарына шынайы жауап беру – экстремистік идеялардың таралуына тосқауыл болады.
Қоғамда төзімділік, өзара құрмет және бейбіт өмір қағидалары берік орнаса, ешқандай теріс ағым өз мақсаттарына жете алмайды. Дін – адамдарды бөліп-жаруға емес, біріктіруге бағытталған. Сондықтан әр адам дінді тек ізгілік жолында ұстанып, ұлттық және рухани бірлікті сақтауға үлес қосуы керек.
Қорытындылай келе, діни экстремизмнен қорғанудың ең сенімді тәсілі – білім мен сана сергектігі. Шынайы дінді тану арқылы ғана адам адасудан, ал қоғам бөлінуден сақталады. Нағыз дін – татулықтың, бейбітшіліктің және адамгершіліктің символы екенін әрқашан есте ұстауымыз қажет.