Астанада мүгедектігі бар балаларды оңалтудың халықаралық тәсілдері талқыланып жатыр
Астанада халықаралық қатысумен өтетін «Реабилитология мен курортологияның басым бағыттары» атты XII Республикалық ғылыми-тәжірибелік конференция өз жұмысын бастады. Іс-шараға Қазақстан, Қырғызстан, Тәжікстан, Қытай, Ресей, Германия, Италия және Ұлыбританияны қоса алғанда, 8 елден 300-ден астам жетекші маман қатысуда. Екі күн бойы сарапшылар неврологиялық және сирек кездесетін (орфандық) ауруларды, оның ішінде эпилепсия мен церебралды салдануды диагностикалау, емдеу және оңалту мәселелерін талқылайды.
Алматы, NEGE. Конференцияны ұйымдастырушылар – ҚР Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі, Әлеуметтік қорғау саласын дамытудың ұлттық ғылыми орталығы және Реабилитологтар мен курортологтар қауымдастығы.
Іс-шараның ашылуында қатысушыларға ҚР Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау вице-министрі Виктория Шегай құттықтау сөзін арнады. Ол мемлекеттің әлеуметтік саясатының басым бағыты ретінде оңалту жүйесін дамыту қажеттігін атап өтті.
«Балаларды оңалтуда мультидисциплинарлық тәсіл – дәрігерлер, әлеуметтік қызметкерлер, педагогтар, логопедтер мен психологтардың күш-жігерін біріктіру – аса маңызды. Бүгінгі конференция озық тәжірибе алмасуға арналған тамаша алаң болып табылады», – деді Виктория Шегай.
Конференцияға қатысушылар экологиялық жағдайдың нашарлауы, ата-аналардың (әсіресе аналардың) аурушаңдық деңгейінің жоғары болуы, шешілмеген әлеуметтік-экономикалық, психологиялық-педагогикалық және медициналық мәселелер мүгедектігі бар балалар санының артуына себеп болып отырғанын атап өтті. Мәселен, ағымдағы жылдың 1 шілдесіндегі жағдай бойынша елдегі мүгедектігі бар адамдар саны 743,9 мың адамды құрады, олардың ішінде 18 жасқа дейінгі балалар – 117 мың, бұл жалпы мүгедектер санының 15,7%-ын құрайды.
Балалардың мүгедектігі олардың өмір сүру жағдайын айтарлықтай шектейтінін және даму, өз-өзіне қызмет көрсету, қарым-қатынаста, оқуда, болашақ кәсіби дағдыларды меңгеруде қиындықтар туындататын әлеуметтік бейімделуге ықпал ететіні айтылды. Сондықтан оңалту мәселелеріне кешенді тәсіл қажет, ал оның маңызды аспектілерінің бірі – балаларды оңалтудың техникалық құралдарымен (бұдан әрі – ОТҚ) қамтамасыз ету.
ҚР ЕХӘҚМ Әлеуметтік қамсыздандыруды дамытудың ұлттық ғылыми орталығы бас директорының орынбасары Шолпан Бөлекбаева мүгедектігі бар балаларды үйде оңалту үшін инновациялық ОТҚ қамтамасыз етуге бағытталған Еңбек министрлігі «Қазақстан халқына» қорымен бірлесіп жүзеге асырған пилоттық жобаның нәтижелері туралы баяндады.
«Еліміздің төрт өңірінде 230 бала үй жағдайында инновациялық оңалтудың техникалық құралдарын пайдаланып жатыр, біз бұның оң нәтижелерін көріп отырмыз. Біз бұл жұмысты одан әрі жалғастыратын боламыз – еліміз бойынша ОТҚ таңдаудың заманауи жүйесін және мамандар даярлау механизмін құруды көздеп отырмыз», – деді Шолпан Бөлекбаева.
Виктория Шегай өз кезегінде пилоттық жобаның нәтижелері туралы жеке әсерімен бөлісті.
«Бар болғаны 7 айдың ішінде Ұлттық ғылыми орталықтың шағын ұжымы расымен де таңғаларлық нәтижеге қол жеткізді, мен оны өз көзіммен көрдім. Бұл сандар кішкентай болып көрінуі мүмкін, бірақ олардың маңызы зор. Айтып отырғанымыз – 83 баланың өздігінен басын ұстауды үйренгені, 51 баланың сүйенішсіз өз бетінше отырып үйренгені, 20 баланың сүйенішсіз тұрып үйренгені. Әрине, бүгінгі күні өздігінен жүруді үйгенген 16 бала туралы айтпай кете алмаймын. Бұл біз үшін, дені сау адамдар үшін, қалыпты жағдай болып көрінеді», – деді вице-министр.
Республикалық еңбекті қорғау ҒЗИ бас директоры Лязат Ақтаева өз баяндамасында өндірісте зардап шеккен жұмыскерлерге арналған оңалту бағдарламаларын іске асырудың өзекті мәселелеріне тоқталды.
«Оңалту бағдарламаларының басты мақсаты – кәсіби қабілеттілікті тиімді қалпына келтіріп, жұмыскердің еңбек қызметіне тезірек оралуына жағдай жасау. Өндірісте зардап шеккен адамдарды әлеуметтік қорғаудың халықаралық стандарттары мемлекетке тек медициналық көмек пен қаржылық төлемдерді ғана емес, сонымен қатар еңбекке жарамдылықты қалпына келтіру қызметтерін де қамтамасыз етуді міндеттейді», – деп атап өтті ол.
Конференция аясында сегіз тақырыптық сессия, инновациялық жабдықтар көрмесі, шеберлік сабақтары өтеді және реабилитология мен курортология саласындағы жаңа технологиялар талқыланады.
Конференция қорытындысы бойынша 2026 жылға арналған оңалту жүйесін дамытудың басым бағыттарын айқындайтын қарар қабылданып, Қазақстандағы оңалту көмегін жетілдіруге қатысты ұсыныстар әзірленеді.
